Jak wynika z oficjalnych informacji podanych przez Mastercard, pandemia COVID-19 zmotywowała polskich konsumentów do częstszego korzystania z płatności bezgotówkowych, zarówno kartą, jak i telefonem. Blisko od roku za zakupy do 100 zł możemy zapłacić kartą bez konieczności wpisywania kodu PIN. Statystyki wskazują, że ilość transakcji przy użyciu dodatkowego autoryzowania zmalała o ok. 12% . W jaki sposób dokonywać płatności, aby były one optymalnie komfortowe i bezpieczne?
W sklepach stacjonarnych w Polsce już ponad 94% transakcji bezgotówkowych obejmują płatności zbliżeniowe. Według analiz udziału transakcji Mastercard i badania rynku prowadzonego we współpracy z firmą Kantar można zaobserwować, że 30% transakcji ze wszystkich dokonywanych kartami debetowymi, stanowią te o wartości 51-100 zł. Bardzo podobnie wygląda sytuacja z wykorzystaniem kart kredytowych. Ok. 70% transakcji kartami debetowymi Mastercard (bez wpisywania kodu PIN), stanowią zakupy do 100 zł. Coraz chętniej sięgamy także po karty kredytowe, dokonując mniejszych transakcji do 50 zł. Jak pokazują statystyki, drobne płatności stanowią ok. 40% spośród wszystkich transakcji kartami debetowymi. Ankieta przeprowadzona w badaniu Mastercard „State of Pay 2020” dowiodła, że 60% pytanych zdecydowanie częściej korzysta ze zbliżeniowych form płatności, niż miało to miejsce przed pandemią. U 34% ankietowanych częstotliwość nie uległa większej zmianie, a zaledwie 4% odpowiedziało, że płaci tą metodą rzadziej. Przeprowadzone badanie udowodniło także, że wzrosła ilość płatności smartfonami, a polscy konsumenci mają na nich zapisanych ponad 4,7 mln kart płatniczych.
Kod PIN przy zakupach poniżej 100 zł?
Podniesienie limitu transakcji bez konieczności użycia kodu PIN sprawia, że konsument nie musi autoryzować transakcji tak często, jak dotychczas. Niemniej jednak, w dalszym ciągu może się zdarzyć, że przy którejś transakcji na niższą kwotę (do 100 zł) terminal poprosi o podanie kodu. Banki zobowiązane są do utrzymywania najwyższego standardu bezpieczeństwa konsumentów, dlatego praktykują różne działania, pozwalające weryfikować poszczególne transakcje (np. co szósta transakcja zbliżeniowa do 100 zł). Nie każdy zdaje sobie sprawę, że każda płatność z autoryzacją wpływa na „wyzerowania licznika” zarówno pod względem ilości transakcji, jak i łącznej kwoty wszystkich transakcji bezdodatkowych.
Warto wiedzieć, że w przypadku zgubienia lub kradzieży karty, posiadacz zgodnie z unijną dyrektywą PSD2 może odpowiadać za nieautoryzowane transakcje do kwoty 50 euro (ok. 230 zł). Podstawowym warunkiem jednak jest zgłoszenie kradzieży lub utraty takiej karty do 24 godzin.
Jak płacić mobilnie bez PIN?
Przy transakcjach zbliżeniowych kartą opiewających na kwoty powyżej 100 zł terminal wymaga autoryzacji. Jednak zupełnie inaczej wygląda sytuacja z płatnościami smartfonem, ponieważ, w tym przypadku do dyspozycji mamy dodatkowe możliwości uwierzytelnienia właściciela telefonu. Ich użytkownicy nie są proszeni o wpisywanie kodu PIN nawet przy transakcjach powyżej 100 zł. Wynika to głównie z tego, że użytkownik, zanim przyłoży telefon do czytnika, musi go odblokować (zabezpieczenie kodem numerycznym lub technologią biometryczną), co samo w sobie jest formą autoryzacji. Najbardziej popularnymi systemami płatności mobilnych w Polsce są Apple Pay i GPay, które są kompatybilne z systemami telefonów — iOS lub Android.
Bezpieczeństwo płatności zbliżeniowych
Płatności zbliżeniowe są nie tylko szybkie i wygodne, ale także bardzo bezpieczne. Wszystkie najważniejsze dane niezbędne do przeprowadzenia transakcji (np. klucze kryptograficzne), są zapisane w chipie karty, który jest odpowiednio zabezpieczony. Globalny standard płatności zbliżeniowych EMV w celu zachowania najwyższego bezpieczeństwa przy każdej wykonanej transakcji stosuje unikatowy kod, który następnie jest przekazywany bankowi (bądź innemu wydawcy karty) wraz z danymi karty, aby umożliwić jej weryfikację. W płatności mobilnej newralgiczne dane karty są tokenizowane (zastępowane ciągiem cyfr), dzięki czemu możemy mieć pewność, że numer naszej karty jest chroniony. W przypadku straty telefonu wystarczy jedynie zastrzec token. Dodatkowo, płatności zbliżeniowe telefonem posiadają uzupełniające zabezpieczenia (kod numeryczny lub odcisk palca).
5 zasad bezpiecznych płatności kartą
- Nigdy nie zapisuj kodu PIN na karcie. Swoją kartę trzymaj w bezpiecznym miejscu, do którego nie mają dostępu inne osoby.
- Nie wręczaj nikomu swojej karty i nie udostępniaj jej zdjęć w serwisach społecznościowych.
- Za każdym razem przed zbliżeniem karty bądź telefonu upewnij się, że kwota na terminalu jest poprawna.
- Zapamiętaj, jak zastrzec kartę (albo token przypisany do urządzenia mobilnego) na wypadek, jeśli ją stracisz – możesz zrobić to w siedzibie swojego banku, za pośrednictwem strony Zastrzegam.pl, a także pod numerem telefonu 828 828 828.
- Pamiętaj, gdy wpisujesz kod PIN na terminalu, zawsze zakrywaj klawiaturę dłonią.
