Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika leży zarówno w interesie pracodawcy, jak i osoby zatrudnionej. Z tego powodu coraz popularniejszą praktyką w Polsce jest udzielanie pomocy w sfinansowaniu studiów. Na czym polega wsparcie pracownika w podnoszeniu jego kwalifikacji?

Art. 17 Kodeksu pracy wskazuje, że pracodawca jest zobowiązany ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Niestety przepisy te nie określają dokładnie, w jaki sposób ten proces ma przebiegać. W związku z tym ich interpretacja zależy w dużej mierze od dobrej woli pracodawcy. W ten sposób osoba zatrudniona może uzyskać m.in. urlop bezpłatny czy zwolnienia z części dnia pracy bez pomniejszania wynagrodzenia za ten dzień. Oczywiście wszystkie te przywileje otrzyma wyłącznie w momencie, kiedy pracodawca wyrazi na to zgodę.

Wysłanie pracownika na studia

Jedną z metod zachęcenia pracownika do dalszego kształcenia zawodowego jest skierowanie go do podjęcia nauki. Najczęściej osoby zatrudnione same proszą swoich pracodawców o dokument, który uprawnia ich nie tylko do częściowego bądź całkowitego dofinansowania dalszego kształcenia, ale także umożliwia im np. wcześniejsze zwolnienie z pracy, jeśli koliduje ona z jego zajęciami.

Skierowanie na kształcenie zwykle przyjmuje postać umowy cywilnoprawnej między pracownikiem, a pracodawcą. Taki dokument precyzyjnie określa wzajemne prawa i obowiązki obu stron, reguluje zasady, na których zostało udzielone pracownikowi wsparcie oraz sposób korzystania z przyznanych mu w ten sposób uprawień. Sporządzenie umowy tego rodzaju pozwala uniknąć w przyszłości kłopotliwych nieporozumień, dlatego też warto od razu sporządzić ją na piśmie. Prawo nie reguluje jednak formy umowy tego rodzaju i może zostać zawarta także w formie ustnej.

Kształcenie z własnej inicjatywy

W niektórych sytuacjach sam zatrudniony postanawia o konieczności dalszego kształcenia, a pracodawcę prosi o pomoc już w momencie podjęcia edukacji. Czy w takiej sytuacji pracodawca może mu udzielić pomocy finansowej? Jeśli kierunek studiów bądź szkolenia związany jest z działalnością firmy to pracodawca w takim momencie może podjąć decyzję o sfinansowaniu osobie zatrudnionej części bądź całości kształcenia. Środki pozyskane od pracodawcy mogą pokryć nie tylko opłaty za naukę, ale także koszt przejazdu, podręczników czy zakwaterowania.

Obowiązek zwrotu kosztów

W momencie podejmowania dodatkowego kształcenia często podpisywana jest umowa z pracodawcą o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Określa ona wzajemne prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika w związku z podejmowaną przez niego nauką. Taki dokument określa również czas, który pracownik musi przepracować w danej firmie po zakończeniu szkolenia. Tzw. lojalka zabezpiecza interesy pracodawcy i poniekąd rekompensuje mu poniesione koszty. Przepisy określają wyraźnie, że okres pozostania w stosunku pracy po zakończeniu kształcenia nie może wynosić więcej niż 3 lata. Jeśli pracownik złoży wypowiedzenie przed upływem ustalonego okresu to może zostać pociągnięty do zwrotu całości bądź części kosztów kształcenia, proporcjonalnie do okresu pozostawania zatrudnionym po ukończeniu kwalifikacji zawodowych.

Urlop szkoleniowy

W ramach umowy o doszkalaniu się pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu szkoleniowego, czyli dodatkowych dni wolnych na naukę bądź udział w wybranych szkoleniach. Niestety taka forma pomocy przysługuje wyłącznie osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, których pracodawca samodzielnie wysłał na doszkalanie.

Za taki urlop pracodawca jest zobowiązany do wypłacenia pracownikowi pełnego wynagrodzenia. Ilość przysługujących pracownikowi dni wolnych określona jest prawnie i zależy przede wszystkim od rodzaju podjętego kształcenia. W momencie przystąpienia do egzaminów eksternistycznych, egzaminu maturalnego czy egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe zatrudnionemu należy się 6 dni wolnych, natomiast aż 21 dni wolnych od pracodawcy otrzymamy w momencie przygotowywania pracy dyplomowej i nauki do egzaminu dyplomowego na ostatnim roku studiów. Niestety przepisy nie przewidują dodatkowych dni wolnych na czas sesji egzaminacyjnej.