Sylwia: Nazwy tych urządzeń sugerują, że są jednozadaniowe. Do wpłatomatu kierujemy się wyłącznie, gdy chcemy powiększyć stan naszego konta osobistego o określona kwotę, natomiast bankomat służy nam do wybierania gotówki. Czy na tym kończy się zakres operacji, jakie możemy wykonać z pomocą tych dwóch maszyn? Odpowiedzi na to pytanie będziemy szukać w dzisiejszym odcinku Pogromców Mitów Finansowych.
Martyna: Zacznijmy od bankomatu i jego podstawowej funkcjonalności, czyli podejmowaniu banknotów. Maszyna taka zazwyczaj nie wydaje bilonu. Możemy wypłacić dowolną kwotę, o ile mieści się ona w limicie środków, które posiadamy na koncie lub znajduje się w danej chwili w urządzeniu, z którego korzystamy.
Rafał: Większość z nas doskonale wie, jak działa bankomat, dlatego tylko w skrócie przypomnę, że po umieszczeniu kwarty w czytniku, należy podać PIN lub przyłożyć palec do czytnika (w przypadku potwierdzania tożsamości za pomocą biometrii). Następnie wybieramy język, opcję „Wypłać gotówkę” i kwotę, którą chcemy podjąć – zdefiniowaną, czyli zwykle 50, 100, 200, 300, 400 lub 500 zł lub inną – wpisujemy sami z poziomu klawiatury, ile potrzebujemy pieniędzy. Zatwierdzamy transakcję, decydujemy, czy chcemy otrzymać wydruk potwierdzający operację (zawiera informacje o dacie, miejscu i kwocie wypłaty, aktualny stan konta czy też nie, odbieramy kartę z czytnika i wyciągamy banknoty, które pojawiły się w otworze.
Dominik: Warto wspomnieć, że do wypłaty gotówki wcale nie potrzebujemy karty. Do wykonania operacji można wykorzystać telefon komórkowy. W tej sytuacji, wybieramy opcję wypłaty bez karty, wpisujemy kod przesłany nam SMS-em lub ciąg cyfr wygenerowany przez mobilną aplikację naszego banku.
Bankomat – jedno urządzenie, wiele zastosowań
Sylwia: Bankomat może posłużyć nam również do sprawdzenia salda konta – informacja może zostać wyświetlona na ekranie urządzenia lub możemy wybrać wydruk. Inną funkcjonalnością jest zmiana PIN-u karty. Po wyborze tej opcji, zwykle pokazują się dwa pola – jedno do wpisania nowego hasła, a drugie – do jego potwierdzenia. Wystarczy zatem wklepać własny wybrany ciąg czterech cyfr, zapamiętać go i stosować od następnej transakcji. Również w bankomacie możemy aktywować nową kartę – wystarczy włożyć ją do czytnika maszyny, wpisać PIN i wykonać dowolną operację. Z poziomu bankomatu mamy też dostęp do krótkiej historii transakcji – najczęściej opcja obejmuje 10 ostatnich operacji (wpłat na konto i wypłat) – można je wydrukować lub odczytać na monitorze. Innym zastosowaniem bankomatu jest możliwość doładowania telefonu. Po wybraniu tej opcji, zostaniemy poproszeni o wybór operatora telefonu, wpisanie numeru telefonu oraz kwoty doładowania. Transakcję zatwierdzamy i ponownie decydujemy, czy chcemy potwierdzenie w postaci wydruku.
Martyna: Pewnie Was zdziwię, ale do bankomatu możemy wybrać się, aby zlecić przelew, czyli np. opłacić rachunek, a także spłacić kartę kredytową czy wypłacić przekazy Western Union. Również, gdy zależy nam na wyłączeniu funkcji zbliżeniowej karty (opłacanie rachunków do 50 zł bez podawania PIN-u lub podpisywania rachunku), w nowoczesnym urządzeniu możemy złożyć taką dyspozycję. Taką opcję oferuje BZ WBK. Co więcej, idąc do bankomatu możemy odbyć wideokonferencję z konsultantem banku lub zamiast gotówki wypłacić bony. Takie rozwiązania w swoich bankomatach oferuje jedna z brytyjskich firm.
Dominik: Bony zamiast banknotów? Jak to działa?
Martyna: Bardzo prosto. Podchodzisz do zainstalowanego w sklepie bankomatu, wykonujesz normalne procedury, ale zamiast pieniędzy otrzymujesz bony do realizacji. Jednocześnie kwotę, którą wypłaciłeś w postaci bonów, bank przekaże na konto sprzedawcy.
Wpłatomat tylko do wpłat, a bankomat do wypłat pieniędzy
Rafał: Póki co w Polsce nie mamy aż tak nowoczesnych urządzeń. Pozostając w temacie, warto wspomnieć o tym, aby przed skorzystaniem z bankomatu innego banku niż nasz upewnić się, że wypłata pieniędzy nie będzie wiązać się z prowizją lub ile ewentuanie przyjdzie nam zapłacić za skorzystanie z urządzenia innej instytucji finansowej. Przykładowo, klienci Banku Pekao przyzwyczajeni do bezpłatnego korzystania z bankomatów Euronetu mogą się zdziwić, gdy bank za ten nawyk naliczy opłatę rzędu 1,49 zł (zmiana od kwietnia 2015 roku). Warto znać te opłaty, aby nie ponosić niepotrzebnych kosztów. Wyjątkiem są oczywiście sytuacje, w których musimy wypłacić środki, a w pobliżu znajdują się wyłącznie bankomaty konkurencji.
Jak działa wpłatomat?
Dominik: Zatem już znamy faktyczne możliwości bankomatu. A teraz czas na analizę funkcjonalności wpłatomatu. Czy transakcje z pomocą tej maszyny różnią się czymś w stosunku do poprzednika? Otóż, procedury są niemal identyczne, jak przy działaniu bankomatu z tym, że wszystko dzieje się na odwrót. Aby skorzystać z tego urządzenia, musimy mieć przy sobie kartę debetową wydaną do konta osobistego oraz gotówkę, którą chcemy wpłacić na rachunek. Po włożeniu do czytnika maszyny karty i potwierdzeniu danych wyświetlonych na ekranie, wybraniu opcji „Wpłata”, układamy pieniądze przy dedykowanym otworze depozytowym.
Rafał: Warto zwrócić uwagę na to, że pieniądze nie mogą być związane gumką czy spięte spinaczami. Wpłatomaty podają też liczbę banknotów, które maksymalnie można jednorazowo wpłacić.
Dominik: Kontynuując, kiedy wpłatomat „połknie” pieniądze, na ekranie pojawi się informacja o liczbie i nominałach wpłaconych środków. Jeśli wszystko się zgadza, wystarczy zatwierdzić transakcję. Wpłata zostaje szybko zaksięgowana na naszym koncie. Aby zakończyć operację, odbieramy kartę i wydrukowane potwierdzenie.
Martyna: A co ze zniszczonymi lub fałszywymi banknotami? Wpłatomat przyjmie je bez ogródek?
Rafał: Nie, maszyna za pomocą skanera dokładnie sprawdza jakość wprowadzanych banknotów i w sytuacji, gdy są one potargane, pogięte, brudne lub w jakikolwiek uszkodzone oraz wpłacamy falsyfikaty, urządzenie je zwraca.
Sylwia: Co do innych funkcjonalności wpłatomatu, to sprawdzimy na nim stan swojego konta. Możemy również spłacić kartę kredytową – wystarczy włożyć ją do urządzenia zamiast karty debetowej i wpłacić odpowiednią kwotę, która trafi na rachunek tej karty. Pamiętajmy o zaokrąglaniu kwot – urządzenie nie przyjmuje monet i bilonu oraz nie wypłaca reszty. Zatem, jeśli do spłaty mamy 567 zł to musimy wpłacić 570 zł.
Rafał: Również spłata raty kredytu jest możliwa we wpłatomacie. W tym celu niezbędny będzie blankiet wpłaty z kodem kreskowym. Przykładamy go do skanera i wprowadzamy określoną sumę. Jeśli nie posiadamy blankietu, wystarczy po wybraniu odpowiedniej opcji, wpisać dane z pomocą klawiatury i dalej postępować tak jak przy standardowej wpłacie środków.
Sylwia: Podsumowując, wpłatomat i bankomat oferują coraz więcej funkcjonalności, dzięki czemu pozwalają nam zaoszczędzić czas, który normalnie musielibyśmy poświęcić na załatwienie odpowiedniej operacji w okienku bankowym. Nawet jeśli pierwszy raz korzystamy z danego urządzenia, nie powinniśmy mieć problemów z jego obsługą, gdyż na ekranie maszyny wyświetla nam się instrukcja, która krok po kroku pomoże przejść przez poszczególne etapy podejmowanej czynności. Jednocześnie pamiętajmy, że należy uważnie zapoznać się z wykazem operacji, jakie udostepnia nam nasz banku lub operator bankomatu i przeanalizować związane z nimi opłaty.
