Z powodu wysokich kosztów życia problemy finansowe spędzają sen z powiek tysiącom polskich rodzin. W jaki sposób mieszkańcy naszego kraju radzą sobie z trudną sytuacją budżetową? Sprawdźmy.
Jak wynika z raportu „Kondycja domowych budżetów Polaków”[i] zrealizowanego na zlecenie BIG InfoMonitor, w porównaniu z ubiegłym rokiem odsetek osób z kłopotami finansowymi nieznacznie się zmniejszył (o 10 p.p. do 38 proc.). Co jednak ciekawe — wskaźnik osób, które odczuwają silne napięcie z powodu sytuacji materialnej w ciągu ostatnich lat, pnie się w górę. Wzrósł on z 34 proc. w 2021 roku do 41 proc. w tegorocznym badaniu. Z roku na rok o stan konta martwi się więc coraz więcej gospodarstw domowych.
Odczuwanie problemów finansowych a stres i wykształcenie
Dane udostępnione przez BIG InfoMonitor wskazują, że problemy finansowe zdecydowanie częściej od mężczyzn (34 proc.) odczuwają kobiety (41 proc.). Może to wynikać z różnych przyczyn: różnic w poziomie dochodów, strukturze zatrudnienia czy odpowiedzialności za obowiązki domowe i rodzinne.
Różnice w odsuwaniu problemów finansowych warunkuje także wykształcenie.
Problemy finansowe najrzadziej zgłaszają osoby z wykształceniem wyższym (32 proc.). Za nimi plasują się Polacy z wykształceniem średnim (41 proc.) czy zawodowym lub niższym (44 proc.).
Jak Polacy radzą sobie z problemami finansowymi?
Czy Polacy wcielają w życie działania zmierzające do poprawy sytuacji finansowej? Tak.
58 proc. badanych deklaruje, że do minimum ogranicza wydatki, a 27 proc. poszukuje dodatkowego źródła dochodu. Spory odsetek osób próbuję sprzedawać zbędne rzeczy, np. sprzęty, odzież czy zabawki dzieci (23 proc.). Aby załatać dziury w domowym budżecie, 28 proc. decyduje się na pożyczki od rodziny, 10 proc. pożycza pieniądze od znajomych. W porównaniu z poprzednimi edycjami badania wzrosła więc skłonność Polaków do pożyczania, szczególnie od rodziny, co może być wynikiem utrzymującej się niepewności materialnej. Warto zauważyć, że firmy pożyczkowe w październiku 2024 roku udzieliły pożyczek gotówkowych na kwotę 1,39 mld zł, o 44,6 proc. więcej rdr — wynika z danych Biura Informacji Kredytowej[ii]. Pożyczki online udzielane przez instytucje pozabankowe (np. Vivus, który zmienia się w Vivigo) są szybkie, nie wymagają formalności i mogą być ratunkiem w sytuacjach kryzysowych, w przypadku nadprogramowych i nieprzewidzianych wydatków.
Kryzys finansowy impulsem do zmiany nawyków
Z raportu BIG InfoMonitor wynika także, że rośnie liczba osób, które w ciągu ostatnich miesięcy zmieniły swoje nawyki konsumenckie, co było powodowane rosnącymi kosztami życia. Jako najbardziej uciążliwe wydatki badani wskazują: rachunki za prąd, wodę i gaz (44 proc.), koszty zakupu żywności (25 proc.) oraz opłacanie czynszu (23 proc.). Na skutek wzrostu kosztów życia około 40 proc. Polaków wydaje mniej na imprezy rozrywkowo-kulturalne (np. kino, teatr, koncerty), a także siłownię i zajęcia sportowe oraz wyjścia do kawiarni i restauracji.
Trudno uznać, że zmiana nawyków finansowych jest pozytywnym efektem podwyżek (zmiana ta jest bowiem wymuszona i okupiona często ogromnym stresem). Nie ulega jednak wątpliwości, że dla wielu Polaków trudna sytuacja finansowa stała się impulsem do rozwijania wiedzy finansowej i budowania racjonalnego podejścia do oszczędzania.
[i] https://media.big.pl/informacje-prasowe/844005/kosztowny-stres-jak-z-problemami-finansowymi-radza-sobie-polacy
[ii] https://media.bik.pl/informacje-prasowe/844004/sprzedaz-pozyczek-dla-klientow-indywidualnych-przez-firmy-pozyczkowe-pazdziernik-2024-r
Artykuł powstał we współpracy z vivigo.pl
